İki ülke arasında yaşanan çatışmanın hakim unsuru silahlı insansız hava araçları oldu. Azerbaycan ve Ermenistan arasında 30 yılı aşkın süredir çatışmaların nedeni olan Dağlık Karabağ bölgesi iki ülke arasında yaşanan son çatışma sonrasında Azerbaycan hakimiyetine geçti.
Hali hazırda bir ateşkesin devam ettiği bölgede Ermenistan askerlerinin Azerbaycan tarafına saldırmasıyla başlayan gerginlik Azerbaycan'ın karşılık vermesiyle kısa sürede ciddi boyutta bir çatışmaya dönüştü. İki ülke arasında ciddi bir savaşa dönüşen karşılıklı çatışmalar bir ayı aşkın bir süre devam etti ve Ermenistan tarafının yoğun bir kayıp yaşamasına neden oldu. Uzmanların ifadelerine göre askerli varlığını yüzde 40'ını kaybeden Ermenistan ağır bir yenilgi aldı ve Karabağ bölgesi uzunca bir sürenin ardından tekrar Azerbaycan hakimiyetine girmiş oldu.
Azerbaycan'ın zaferinde en önemli etkenin savaşta insansız hava araçlarının kullanılmasıyla elde edilen üstünlük olduğunun belirten birçok açıklama hem haberlerde hem de askeri otoritelerce dile getirildi. Türkiye'nin ürettiği silahlı ve silahsız hava araçlarının kullanıldığı çatıma boyunca, oldukça zorlu bir coğrafi bölge olan Karabağ'da savaş uçaklarının hareket kabiliyetlerinin son derece sınırlı olmasına karşın İHA'lar oldukça etkili bir kullanım sundu.
Yaşanan çatışmanın sonucunu önemli ölçüde etkileyen insansız hava araçlarının Ermenistan tarafı için yaklaşık 1 milyar dolarlık askeri zayiata neden olduğu açıklamalar arasında yer aldı. Askeri kullanım açısından savaş uçakları gibi muadillerine nazaran oldukça düşük maliyetle üretimi ve satın alımı gerçekleştirilen bu araçların verebileceği zararın büyüklüğü de bir kez daha gözler önüne serilmiş oldu.
Ayrıca çatışmalar boyunca kamikaze olarak adlandırılan İsrail yapımı drone'ların kullanıldığı ve bu araçlarında önemli bir etkide bulunduğu dile getirildi. Son derece düşük maliyetleri ile hedefe doğrudan çarparak zarar verme mantığı üzerine kurulu ve oldukça küçük boyutlu olan bu araçlar akıllı füzelerden çok daha etkili bir uçuş mesafesi, hedef belirleme kabiliyeti ve isabet oranında kusursuzluk gibi birçok artı özellik barındırıyor. Dahası, İHA'ların çatışmalarda bu denli etkili rol almaları tedbir alınmadığı takdirde bu araçların son derece tehlikeli bir güç olabileceğine dair tartışmaları tekrar alevlendirdi.
Ayrıca, tartışmaların bir kısmı ise Azerbaycan'ın Türkiye'den aldığı İHA'ları kullanması üzerine yoğunlaşmıştı. Özellikle bazı yayın kuruluşlarının yayınladıkları haberlerde Türkiye'nin İHA'larının çatışmada kullanılmış olması eleştiri konusu edildi ve Türkiye'nin de bu çatışmaya doğrudan dahil olduğuna yönelik ifadeler dile getirildi. Böylelikle, kim tarafından üretilen silahların savaşta kullanıldığına dair tartışmalara da şahit olmuş olduk. Tartışmanın bu boyutu özellikle, birkaç güçlü devletin ürettiği silahlar kullanılarak yapılan sayısız savaş sonrasında silah üretiminde farklı aktörlerin devre girmesinin insanların aklına savaşta kullanılan bu silahları kim üretiyor sorusunu getirdiğini gözlemlemiş oluyoruz.
İHA'lar düşük maliyetli olmasına rağmen yüksek teknolojili araçlar olarak savaş sahasını oldukça önemli şekilde etkilemesi bakımından bütün ülkelerin dikkatini çekiyor. Ve birçok ülke bu teknolojiyi geliştirmek ve kullanmak için yatırımlarına ve çalışmalarına hız vermiş durumda. Çin'in en büyük ihracatçı konumunda olduğu bu alanda birçok ülke düşük maliyetli ancak etkisi yüksek bu araca savaş alanında kabiliyetlerini artırmak için sahip olma çabası gösteriyor.
Comments